In de klas

De fysische wereld vormt het vertrekpunt. Daarbovenop ligt een schil met succesfactoren, waarbinnen zich drie hoekstenen bevinden voor een leraar basisonderwijs die krachtig STEM-onderwijs toepast. 

De fysische wereld is de wereld van de levende natuur, de niet-levende natuur en alle technische realisaties (systemen).  

Al sinds zijn ontstaan wil de mens deze fysische wereld doorgronden, gebruiken en verder ontwerpen om eigen noden en maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. 

De fysische wereld is de wereld waar kinderen zich net zoals wetenschappers, ingenieurs, ... over verwonderen. Deze wereld van wetenschappen, techniek, engineering en wiskunde vormt hun dagelijkse realiteit. 

Als leraar stel je de fysische wereld centraal in STEM-onderwijs en wil je ertoe bijdragen dat ieder kind deze wereld leert begrijpen, er vaardig leert mee omgaan en er een positieve houding tegenover ontwikkelt. 

We willen dat kinderen uitgroeien tot STEM-geletterde burgers. Dit houdt in dat kinderen wetenschappelijke, technische en wiskundige inzichten en vaardigheden opbouwen en deze leren inzetten om complexe, levensechte uitdagingen op te merken en op te lossen. Dit gebeurt in interactie met 21e-eeuwse competenties, zoals kritisch en creatief denken, communiceren en samenwerken. Daarbij hoort ook dat we kinderen stimuleren in hun 'goesting' in STEM via attitudes zoals passie en verwondering en dat we hen inzicht bijbrengen in de maatschappelijke relevantie van STEM. 

(Departement Onderwijs & Vorming, 2015)

De leraar is de cruciale sleutelfiguur om deze doelstellingen na te streven. 

In de schil vinden we een aantal succesfactoren. Dit zijn attitudes van de leraar die garantie bieden op succes bij het vormgeven van STEM-onderwijs: 

• zin hebben in, verwonderd zijn over, passie hebben voor en nieuwsgierig zijn naar de reële fysische wereld en dit voorleven;
• (zelf)vertrouwen en durf hebben op gebied van STEM en STEM-onderwijs zodat ze zich competent voelen om mee te stappen in het onderzoeks- en ontwerpproces van de kinderen;
• zich bewust zijn van diversiteit, zoals verschillende ideeën die kinderen maar ook leraren kunnen hebben over de fysische wereld;
• leerbereidheid tonen om meer te weten te komen en hierin het voorbeeld geven aan de kinderen. 

Over hoe meer van deze attitudes je beschikt als leraar, hoe hoger de kans is dat je je doelen bereikt. Deze attitudes kunnen groeien naarmate een leraar meer ervaring heeft in STEM-onderwijs.

STEM in de klas staat of valt met de leraar. 

1/ De STEM-leraar is STEM-geletterd. 

Als leraar beschik je dus over de nodige inhoudelijke bagage: je beheerst STEM-inhouden op eigen niveau, hebt inzicht in de interactie tussen de verschillende inhouden. Je kan de STEM-inhouden ook herkennen in de realiteit en ze ook toepassen op eigen niveau om weloverwogen beslissingen te nemen, problemen op te lossen, en producten en processen te creëren. 

2/ De STEM-leraar beschikt over 21e-eeuwse competenties. 

Je hebt als leraar nood aan 21e-eeuwse competenties. Deze stellen je in staat om je eigen STEM-praktijk op een innovatieve manier vorm te geven en dit samen met de kinderen, collega's en externen. Je durft je eigen praktijk in vraag te stellen en aan te passen vanuit een verantwoordelijkheid voor kwaliteitsvol STEM-onderwijs.  

3/ De STEM-leraar is didactisch onderlegd om STEM in de eigen praktijk te brengen. 

Je moet als leraar goed de doelen van STEM-onderwijs kennen en over de nodige didactische inzichten en vaardigheden beschikken om deze bij de kinderen te ontwikkelen. STEM wordt in de klas gebracht via verschillende elementen van goed onderwijs die je als leraar toepast. We bundelen deze elementen onder vier didactische pijlers om goed STEM-onderwijs te realiseren: 

Via dit leerpad kan je je verder verdiepen in STEM in de klaspraktijk. 

Als STEM-leraar breng je STEM in de praktijk van de eigen specifieke klas- en schoolsetting. Aan het model van een goede STEM-leraar voegen we zes sleutels toe die helpen om STEM-onderwijs inclusief te realiseren binnen de eigen context. 

We willen alle kinderen ondersteunen bij hun ontwikkeling van de STEM-doelen. Hiervoor is het ook belangrijk dat alle leraren zich aangesproken voelen. De sleutels vormen dan ook aandachtspunten op niveau van de kinderen, maar ook op niveau van de leraren. 

Je kan de sleutels downloaden als geheugensteuntje voor een inclusieve klaswerking voor STEM. 
In het leerpad vind je didactische tips om in te spelen op meertalige kinderen in STEM-onderwijs.